İCRA TAKİBİ
İcra takibi, borçlunun borcunu çeşitli sebepler ile ödememesi durumunda, alacaklı olan kişinin talebi üzerine alacağın devlet zoruyla borçlu taraftan alınmasıdır. Borcun tahsil edilmesinde İcra Hukuku çerçevesinde ilamlı yahut ilamsız icra takibi yollarına başvurulur.
İCRA TAKİBİ ÇEŞİTLERİ
1. İlamlı İcra Takibi: İlamın kelime anlamı “hüküm”dür. Bundan dolayı ilamlı icralarda alacaklının alacağını borçludan tahsil edebilmesi için mahkeme kararı bulunması gerekir. Bu mahkeme kararının icrası niteliğinde yapılan takiplere ilamlı icra takibi denir. Alacaklı, mahkeme kararıyla birlikte İcra Müdürlüğüne giderek ilamlı icra takibi başlatır. Başlatılan icra takibi için borçluya icra emri gönderilir. İcra emri, mahkeme kararına konu olan alacağın alacaklı tarafına teslim veya tahsil edilmesi için ihtar niteliğinde olan belgedir. Borçlunun bu ihtara uymaması durumunda (7 gün içinde) ilam hükmü gereği icra dairesi tarafından alacak zorla tahsil veya teslim alınır.
İlamlı takiplerin başlatılmasındaki zamanaşımı süresi 10 yıldır.
2. İlamsız İcra Takibi: Herhangi bir mahkeme kararı olmadan ve alacağın konusunun para veya teminat olması durumunda İcra Dairesine başvurarak başlatılan icra takiplerine ilamsız icra takibi denir. İlamsız icra takibi başlatmak için alacaklının elinde herhangi bir belgenin olmasına gerek yoktur. Başlatılan icra takibi için borçluya ödeme emri gönderilir. Borçlunun bu ihtara uymaması durumunda (7 gün içinde) ilam hükmü gereği icra dairesi tarafından alacak zorla tahsil veya teslim alınır.
İlamsız icra takipleri; genel haciz yolu, kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ve kiralanan taşınmazların ilamsız icra yolu ile tahliyesi olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
a. Genel Haciz Yolu: Alacaklı tarafın sözlü veya yazılı olarak İcra Dairesine başvurması ile başlatılan takiptir. Başlatılan takip için borçluya ödeme emri gönderilir. Ödeme emrini alan kişi, ödeme emrinin konusu olan alacak için borçlu tarafın kendisi olmadığı yönünde itirazı bulunması durumunda kişinin İcra Dairesine bu itirazını iletmesi gerekir. Eğer itiraz edilmez ise icra takibi kesinleşir.
b. Kambiyo Senetlerine Özgü Haciz Yolu: Söz konusu takibin başlatılabilmesi için alacaklının elinde kambiyo senedi yani çek, bono veya poliçelerden birinin olması gerekmektedir. Bu takip borçlunun yerleşim yerindeki İcra Dairesinde başlatılabilir. Başlatılan takip için borçluya ödeme emri gönderilir. Gönderilen ödeme emri ile borçluya söz konusu borcu için 10 gün içinde ödemesi yönünde ihtarda bulunulur. Söz konusu süre içinde ödeme yapılmaması durumunda borcun tahsili için İcra Dairesince haciz işlemleri başlatılır.
c. Kiralanan Taşınmazların İcra Yolu ile Tahliyesi: Kiracının kira bedelini yasal süresinde ödemediği durumlarda mahkemeye başvurulmadan daha kısa bir süre içinde kiracının tahliye edilmesi amacıyla başvurulan takip yoludur. Başlatılan takip ile kiracıya tahliye emri gönderilir. Tahliye emri, kiracının, kiraya verenin ya da kiralanan taşınmazın yerleşim yerinde bulunan İcra Dairesine başvurularak gönderilir.
İCRA TAKİBİNE İTİRAZ
İcra takiplerine itiraz etmek mümkündür. Buna göre;
İlamlı icra takibinde alacaklının elinde mahkeme kararı olmasından dolayı borçlunun İcra Dairesi aracılığıyla borca itiraz etmesi mümkün değildir. Borçlunun söz konusu borca ilişkin itirazlarının bulunması durumunda İcra Mahkemesinde dava açabilir. Açılan davada borçlunun itirazlarının kabul edilmesi ile ilamın icra geri bırakılır. Böylece borçlu söz konusu borca itiraz etmiş olur.
İlamsız icra takibinde borçlu, borcun tamamına veyahut bir kısmına ödeme emrinin kendisine tebliğ edilmesinden itibaren 7 gün içinde hem sözlü hem de yazılı bir şekilde itiraz edebilir. İcra takibine itiraz edilmesi ile takip durur. Alacaklı, itirazı kaldırmak için itirazın edilmesinden itibaren 6 ay içinde dava açması gerekir. Alacaklının açtığı davada öne sürülen talepleri alacaklı tarafça ispat edilmesi gerekir.
Kambiyo senetlerini haciz yoluyla takibinde borçlunun borca t-veyahut kambiyo senedine karşı itirazı bulunması durumunda ödeme emrinin borçluya tebliğ edilmesinden itibaren 5 gün içinde İcra Mahkemesine dilekçe ile başvurularak imzaya veya borca itiraz edilebilir.